De beste bestrijding tegen ratten is preventie. Door de voedselbeschikbaarheid laag te houden en geen rommel te laten rondslingeren wordt de kans op ratten aanzienlijk verkleind.

Volgende richtlijnen maken de kans op ratten aanzienlijk kleiner:

• Laat geen etensresten slingeren en zorg dat voedingswaren bewaard worden in harde afgesloten dozen. Dit geldt ook voor het eten van huisdieren. Voeder ze bij voorkeur ’s morgens en ruim de restjes ’s avonds op.
• Verzamel huisvuil in afgesloten bakken, niet in zakken en zorg dat het zo snel mogelijk wordt afgevoerd.
• Vermijd langdurige voedselopslag.
• Beperk het aantal plaatsen waar de ratten nesten kunnen maken en te schuilen. Zorg daarom voor een opgeruimde tuin en binnenruimte (huis, stal, schuur,…).
• Laat geen water staan, ook ratten moeten drinken.
• Plaats compostbakken op een verharde ondergrond en sluit deze goed af.

De meest voorkomende ratten rond woningen zijn bruine en zwarte ratten.
Bruine ratten zijn 20 tot 30 cm groot en kunnen tot 500 g wegen. Hun staart is korter dan hun lichaam.
Zwarte ratten zijn iets kleiner. Ze worden 15 tot 25 cm en kunnen tot 300 g wegen. Hun staart is langer dan hun lichaam.

De aanwezigheid van ratten wordt meestal duidelijk uit de sporen die ze achterlaten. Volgende signalen (kunnen) wijzen op de aanwezigheid van ratten:

• Rondscharrelende en knarsende geluiden;
• Knaagschade, ratten laten typisch een knaagspoor na van twee ondiepe gootjes met een tussenafstand van ongeveer 4 mm;
• Holen en nesten;
• Uitwerpselen, donkere langwerpige uitwerpselen van 1 tot 2 cm. Vaak meerdere bij elkaar.
• Specifieke geur;
• Pootafdrukken.

De gemeente staat in voor het verdelgen van ratten op het openbaar domein. Vanaf 2022 worden er per jaar 12 rattenverdelgingscampagnes georganiseerd.

De gemeente staat niet in voor de verdelging van ratten in private tuinen, koeren of gebouwen. Iedereen is bij wet verplicht om op eigen terrein ratten te bestrijden. Wanneer je dus ratten aantreft in of rond je huis of bedrijf, moet je deze (laten) verdelgen. Voor de bestrijding kan je beroep doen op een erkende rattenverdelgingsfirma, of je kan zelf aan de slag gaan.

Als het slechts om één of enkele ratten gaat, kan je werken met klemmen of vallen. Deze moeten dicht bij het hol of nest geplaatst worden op een loopspoor. Ratten zijn heel schuwe dieren die nieuwe dingen mijden. Je kan de slaagkans doen stijgen door ervoor te zorgen dat ze geen alternatieve route hebben.

Wanneer de vallen en klemmen onvoldoende werking blijken te hebben of er is een grote haard, moeten de ratten verdelgd worden m.b.v. gif. Ratten worden bestreden met traagwerkende anticoagulantia. Het kan dus enkele dagen duren vooraleer het gif effect heeft. Daarnaast heeft een rat een aangeboren vrees voor vreemde objecten en kan het dus een tijdje duren vooraleer ze het gif opneemt.

Wanneer je werkt met giftige lokazen is het belangrijk om volgende richtlijnen in acht te nemen:

• Volg de richtlijnen op de verpakking;
• Plaats het gif op loopsporen of dicht bij het nest/hol;
• Zorg ervoor dat kinderen en (huis)dieren er niet bij kunnen, gebruik rattenbakken of -buizen of leg het gif in het hol;
• Plaats de juiste hoeveelheid lokaas. Te veel lokaas kan gaan schimmelen, zeker op vochtige plaatsen en buiten, te weinig lokaas zal niet efficiënt zijn;
• Blijf opnieuw lokaas plaatsen tot er niet meer van gegeten wordt.