De ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) worden opgemaakt door gewest, provincie of gemeente en geven 'uitvoering' aan de ruimtelijke structuurplannen. De RUP's treden in de plaats van en heffen de gewestplannen en de bijzondere plannen van aanleg (BPA) op. De bestaande BPA's uit het verleden blijven rechtsgeldig tot ze worden vervangen door een gemeentelijk RUP.

De RUP's zijn thematisch en gebiedsgericht en bevatten -net als de vroegere gewestplannen en de bijzondere plannen van aanleg - voorschriften met betrekking tot de bestemming, inrichting en beheer. De voorschriften van de gemeentelijke uitvoeringsplannen kunnen niet afwijken van de voorschriften van de gewestelijke en de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen.